Archiwum autora: karolinak

Analiza finansowa – podstawowe wskaźniki

Wskaźniki zyskowności (inaczej rentowności):

1.  Rentowność sprzedaży  – podstawowy wskaźnik zyskowności obrazujący uzyskiwaną w firmie marżę.

Wyliczamy go dzieląc zysk (netto, brutto, ze sprzedaży czy np. z działalności operacyjnej) przez przychody ze sprzedaży. W ten sposób otrzymujemy informację ile jednostek zysku otrzymujemy z jednostki osiąganego przychodu. Warto wiedzieć, że wyższą rentownością charakteryzuje się działalność produkcyjna czy usługowa niż handlowa.

Są branże, w którym zaledwie kilka procent zysku to norma.

2. Rentowność kapitału  – stosunek zysku (jak wyżej) do kapitałów własnych. Ten wskaźnik informuje ile jednostek zysku otrzymuje się z kapitału zainwestowanego przez wspólników/udziałowców. Kapitał własny bowiem powstaje z bezpośrednich wpłat, jak i pozostawionego w firmie (czyli zainwestowanego przez właścicieli) zysku
3. Rentowność aktywów/majątku – stosunek  zysku (jak wyżej) do sumy aktywów. Ten wskaźnik informuje ile jednostek zysku otrzymujemy z zainwestowanej jednostki majątku. Wyliczenie tych wskaźników jest bardzo proste, trudniej jednak zinterpretować ich wysokość.

Co warto zrobić?

Po pierwsze – dokonujemy analizy poziomej , czyli sprawdzamy jak wskaźniki kształtują się na przestrzeni lat, co może wnieść całkiem dużo informacji na temat naszej działalności.

Po drugie – porównujemy wskaźniki naszej firmy ze wskaźnikami innych firm z branży, w tym konkurentów, ale także dostawców czy odbiorców.

Dzięki tym porównaniom możemy lepiej zrozumieć sytuację naszej firmy a co ważniejsze, wcześniej wykrywać problemy i im zapobiegać.

Płynność – to zdolność jednostki do terminowego regulowania zobowiązań.

Wskaźnik płynności bieżącej – stosunek środków pieniężnych, należności krótkoterminowych i zapasów do zobowiązań krótkoterminowych (inaczej – zobowiązań bieżących). 

Zalecana wartość tego wskaźnika mieści się w przedziale 1,2 do 2 Niższa wartość tego wskaźnika nie zawsze oznacza problemy z płynnością jeśli taka wartość utrzymuje się w naszej firmie w dłuższym okresie i nie powoduje problemów lub po prostu wynika z rodzaju prowadzonej działalności.

Ważne aby wartość wskaźników kontrolować i wyjaśniać ewentualne odchylenia.

Wskaźnik płynności szybkiej – stosunek środków pieniężnych i należności krótkoterminowych do zobowiązań krótkoterminowych. Zalecana wartość tego wskaźnika mieści się w przedziale 1 do 1,2.  
Wskaźnik płynności natychmiastowej – stosunek środków pieniężnych do zobowiązań bieżących. Zalecana wartość tego wskaźnika mieści się w przedziale 0,1 do 0,2. 

Jeśli na przykład wskaźnik 3 przewyższa istotnie wartość 0,2 a jednocześnie wskaźnik nr 2 jest niższy niż wartość zalecana to oznacza, że w jednostce występuje znaczna wartość środków pieniężnych przy stosunkowo niskich zapasach.

Jeżeli dodatkowo występuje wysoka wartość wskaźnika nr 1, sugeruje to wysoką wartość należności krótkoterminowych.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że nadmierny poziom zapasów może wiązać się z wysokimi kosztami ich utrzymywania i ryzykiem utraty przydatności, natomiast wysoki poziom należności może oznaczać “poluzowanie” polityki kredytowej firmy, czyli większą sprzedaż z odroczonym terminem płatności, co z kolei zwiększa ryzyko ich nieściągalności.

Dlatego analiza wskaźnikowa jest istotna, szczególnie w większych firmach, w których trudno jest kontrolować każdą pozycję magazynową .

Wskaźniki efektywności gospodarowania majątkiem

Zazwyczaj wyliczamy je w odniesieniu do zapasów oraz należności i zobowiązań z tytułu dostaw i usług możemy to zrobić na 2 sposoby – albo wyliczyć wartość bezwzględną wskaźnika lub okres w dniach .

Chodzi bowiem o okres od powstania należności lub zobowiązania do ich spłaty albo od zakupu lub przyjęcia zapasu do magazynu do jego sprzedaży .

Aby to zrobić należy ustalić średni stan należności, zobowiązań czy zapasów w ciągu roku, np. jako średnią arytmetyczną na koniec każdego miesiąca .

Często programy magazynowe umożliwiają wyliczenie stanu średniego z uwzględnieniem stanów dziennych.

W przypadku wyrobów dzielimy średni stan wyrobów przez koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów i mnożymy przez 365 dni.

Jeśli średni stan w roku 2020 wynosi np. 1.200.000 zł a KWS 12.000.000 zł, to okres od przyjęcia wyrobu do magazynu do jego sprzedaży wyniesie 1.200/12.000 x 365 dni = ok. 37 dni.

Średni stan produktów podlega sprzedaży w ciągu 37 dni, czyli jednostka dokonuje obrotu wyrobami przeciętnie 10 razy w roku (wartość roczna sprzedanych wyrobów w koszcie wytworzenia 12 mln przez przeciętny stan wyrobów w magazynie 1,2 mln = 10).Analogicznie postępujemy w przypadku towarów, natomiast cykl obrotu materiałami obliczymy dzieląc średni stan materiałów przez koszty zużycia materiałów (wskaźnik ma zastosowanie głównie do materiałów produkcyjnych) i mnożąc przez 365 dni.

W przypadku należności, ich stan dzielimy przez przychody ze sprzedaży (najlepiej przez przychody ubruttowione, czyli powiększone o podatek VAT należny, aby wielkości były porównywalne).

Nieco trudniej jest z cyklem obrotu zobowiązań, ponieważ zobowiązania z tytułu dostaw i usług dotyczą zarówno zakupów magazynowych, jak i kosztów, jednak bez kosztów podatków i opłat czy amortyzacji oraz z wyłączeniem KWS wyrobów i towarów.

W związku z tym przyjęto uproszczenia w zakresie kalkulacji tego wskaźnika – albo zobowiązania odnosi się do przychodów ze sprzedaży albo do kosztów działalności operacyjnej bez amortyzacji .

Jaki wzór przyjmiemy nie jest aż tak ważne jak odpowiednie interpretowanie wskaźnika i konsekwentne stosowanie danego wzoru (jeśli zmienimy sposób wyliczenia, musimy ponownie wyliczyć wskaźniki za lata ubiegłe).

Jak wspominałam w części pierwszej, dokonujemy analizy poziomej wskaźnika – czyli porównania wielkości wskaźnika na przestrzeni lat, jak i porównania z wielkościami uzyskiwanymi przez inne podmioty z naszej branży.

I dopiero wyniki tych porównań mogą stanowić wartościowe dane, z których powinnyśmy wyciągać wnioski i które mogą stanowić podstawę decyzji zarządczych.

✅

Pułapki Wprowadzenia do Sprawozdania Finansowego

Pułapka nr 1 😱

Wprowadzenia do sprawozdania finansowego – częsty błąd użytkowników programu Novator 😌

Osoby korzystające ze wspomnianego programu (którego jestem współautorką) a który służy do sporządzania sprawozdań finansowych co jakiś czas zgłaszają, że powstał problem przy wysyłce e-sprawozdania do KRS.

✅ Okazuje się bowiem, że na pytanie, na które odpowiedź musi znaleźć się we Wprowadzeniu do SF każdej jednostki (bez względu na to wg jakiego załącznika je sporządza):Czy NIE istnieją przesłanki zagrożenia kontynuacji działania odpowiadają: NIE.

Odpowiedź jest równoznaczna z tym, że ISTNIEJĄ przesłanki zagrożenia kontynuacji, dlatego w kolejnym kroku należy je opisać. Jeśli pozostawi się puste pole e-sprawozdanie zostanie uznane za błędne i nie zostanie zaakceptowane przez system np. RDF.

Jeśli więc nie ma takich przesłanek, odpowiedź na pytanie czy NIE istnieją powinna być tak (czyli tak, zgadza się, nie istnieją).

Pułapka nr 2

Zdarza się, że księgowi sporządzający sprawozdanie uproszczone, czyli wg załącznika nr 4 lub 5 do UoR pomijają informacje dotyczące zastosowanych uproszczeń dla jednostek małych i mikro.

Pozostawienie tego pola pustego, również powoduje, że systemy odrzucają takie e-sprawozdanie.

Jakie informacje tam zawrzeć❓

Będzie to np.:

1️⃣ fakt sporządzenia sprawozdania wg określonego załącznika,

2️⃣ w przypadku jednostek mikro nie sporządzanie Dodatkowych Informacji i Objaśnień i zastąpienie ich Informacją uzupełniającą do bilansu,

3️⃣ niestosowanie zasad ostrożności przy wycenie aktywów i pasywów (nie tworzenie odpisów aktualizujących i rezerw) czy

4️⃣ rezygnacja z tworzenia rozliczeń m/o biernych na przyszłe świadczenia pracownicze przez niektóre jednostki małe, mikro czy OPP.

ℹ️ Jednostka mała i mikro może bowiem stosować kombinację elementów SF z różnych załączników, do których stosowania jest uprawniona (czyli mała pochodzących z zał. nr 1 i nr 5 a mikro – nr 4,5 i 1).

Uwaga! ⚠️

Niestosowanie zasad Rozp. MF w sprawie instrumentów finansowych przez jednostkę mikro nie jest jej wyborem, tylko przepisem UoR, więc nie znajdzie się to w zakresie stosowanych uproszczeń.

▶️▶️▶️ Pamiętajmy, że we Wprowadzeniu zamieszczamy takie zasady rachunkowości, co do których ustawa daje prawo wyboru a nie wszystkie zastosowane (jak np. w Polityce Rachunkowości).

ℹ️ Natomiast:

1️⃣ ujęcie leasingu wg zasad podatkowych,

2️⃣ pominięcie podatku odroczonego,

3️⃣ zaliczenie do kosztu wytworzenia wyrobów kosztów niewykorzystanych zdolności produkcyjnych,

4️⃣ niestosowanie przepisów rozp. w sprawie instrumentów finansowych to 🔎 uproszczenia niezależne od statusu jednostki, czyli zaliczania się do jednostek małych lub mikro (w związku z podjęciem stosownej uchwały przez organ zatwierdzający i spełnieniem warunków), tylko wynikające z faktu nieprzekroczenia określonych limitów (zbieżnych z właściwymi dla małych jednostek) 📌.

Aby je stosować nie jest konieczna uchwała organu zatwierdzającego, jedynie odpowiednie zapisy w Polityce Rachunkowości i we Wprowadzeniu do SF.

W związku z tym, ich opis można zawrzeć w ogólnych zasadach rachunkowości Wprowadzenia do SF, niekoniecznie w punkcie dotyczącym uproszczeń dla jednostek małych czy mikro 👇👇👇

Jak ustalić podstawę podatku odroczonego dla samochodu osobowego pow. 150 tys. zł

Jak wyliczyć wartość podatkową i bilansową środka trwałego w postaci samochodu osobowego o wartości początkowej 200.000 zł❓

Co stanowi tzw. trwałą a co przejściową różnicę między tymi wartościami❓

Zgodnie ze standardem nr 2 (KSR nr 2 Podatek dochodowy) wartość bilansową w takim przypadku ustala się w oparciu o wartość netto po odjęciu tzw. różnic trwałych 🤔

Różnica trwała to kwota, która w sposób trwały (a nie przejściowy) różni wartość podatkową i bilansową. O co tu chodzi❓

✅ Różnice przejściowe wynikają z innego momentu (innego roku obrotowego) zaliczenia danego kosztu czy przychodu dla celów bilansowych i podatkowych.

✔️ Na przykład – składki ZUS pracodawcy od wynagrodzeń wypłacanych w następnym miesiącu są KUP w momencie zapłaty, natomiast rachunkowo – w okresie, za który wypłaca się wynagrodzenia.

Tak więc są one zarówno kosztem podatkowym, jak i bilansowym, ale w różnych okresach.

✔️Wartość podatkowa zobowiązań wobec ZUS przejściowo różni się od wartości bilansowej.

✅ Różnice trwałe natomiast, to takie, które właśnie w sposób trwały różnią podatkowe ujęcie od bilansowego.

✔️Zobowiązania wobec US z tytułu odsetek od zaległości podatkowych nigdy nie będą kosztem podatkowym, natomiast kosztem rachunkowym będą w okresie, za który je naliczono.

⚠️ W przypadku wspomnianego samochodu osobowego taką trwałą różnicą jest 200.000 – 150.000 = 50.000 zł.

To kwota, które nigdy nie będzie KUP jako amortyzacja ś.t.

Dlatego dla celów ustalenia wartości bilansowej będącej podstawą podatku odroczonego, od wartości netto odejmujemy różnice trwałe, czyli 50.000 zł.

Na moment początkowego ujęcia, wartość bilansowa, jak i podatkowa będzie więc równa 150.000 zł.

Co zmieni się w kolejnych latach❓

Załóżmy, że podatkowo amortyzujemy go wg stawki 20%, natomiast przewidywany okres użytkowania, a co za tym idzie okres amortyzacji bilansowej wynosi 8 lat.

Amortyzacja podatkowa wyniesie więc 30.000 zł rocznie a bilansowa 18.750 zł rocznie (=150/8).

Skorygowana wartość bilansowa po 2 latach amortyzacji (liczona od wartości 150.000 dla celów podatku odroczonego) wyniesie:150.000 – 18.750 – 18.750 = 112.500 zł.

Natomiast wartość podatkowa:150.000 – 30.000 – 30.000 = 90.000 zł.

Różnica między wartościami wynosi: 112.500 – 90.000 = 22.500 zł i jest dodatnia, czyli jest podstawą rezerwy na odroczony podatek dochodowy.

Rezerwa = 19% x 22.500 = 4.275 zł.

Uproszczenia w stosowaniu zasad rachunkowości

Jakie warunki należy spełnić aby:

✅ nie być zobowiązanym do wprowadzenia leasingu do ksiąg

✅ nie naliczać podatku odroczonego

✅ nie stosować Rozp. w sprawie instrumentów finansowych

✅ ustalać koszt wytworzenia wyrobów bez eliminowania kosztów niewykorzystanych zdolności produkcyjnych.

🎁 Dodatkowo, na prostych przykładach liczbowych pokazuję co to są koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych.